Wegvakbelastingen

Tijdvakken

Wegvakbelastingen zijn locatie- en tijdspecifiek. Dat betekent dat er voor elk wegvak in het netwerk een “belasting” kan worden berekend voor alle dagdelen  in het verkeersmodel. In het geval van de BBMA gaat het om de ochtendspits (7:00 – 9:00 uur), avondspits (16:00 – 18:00 uur), etmaal (0:00 – 24:00 uur) en de restdag (een berekening van het etmaal min de spitsperioden).

Vervoerstypen

• Wegverkeer: onderscheid in personenauto’s en vrachtwagens.
• Openbaar Vervoer (OV): aantal reizigers dat gebruik maakt van een specifiek baanvak.
  • Trein: verfijning  naar de treintypen sprinter, intercity en hogesnelheidstrein (HST).
  • Bus: het gesommeerde aantal reizigers op een traject tussen twee haltes. Er kunnen geen uitspraken worden gedaan op individueel lijnniveau als er meerdere lijnen tussen dezelfde haltes rijden.
• Fiets: aantal fietsers op een wegvak.

Toe- en afname wegvak- of baanbelasting

Een verkeersmodel kan inzicht geven in de absolute of procentuele toe- en afname van de wegvak- en/ of baanvakbelastingen tussen twee modeljaren (prognosejaar 2040 en het basisjaar 2019 bijvoorbeeld). Dit inzicht kan bijvoorbeeld nodig zijn om te bepalen of de weginrichting nog wel bij het verwachte aantal motorvoertuigen past. Erftoegangswegen, waar veelal 30 km/uur gereden mag worden, zijn logische wegen waar relatief gezien weinig verkeer rijdt. Vaak wordt als grens 6.000 motorvoertuigen per etmaal aangehouden. Als uit een studie blijkt dat de verwachting ver boven de 6.000 motorvoertuigen per etmaal uitkomt, dan is dit een signaal voor de wegbeheerders om maatregelen te gaan nemen.

Elk wegvak en baanvak heeft specifieke kenmerken zoals het aantal rijstroken, een wettelijke rijsnelheid en de capaciteit (aantal voertuigen dat per uur over een wegvak kan rijden).

Intensiteit - capaciteitsverhouding

De indicator voor doorstroming in de verkeerskunde is de Intensiteit – Capaciteitsverhouding (de IC – verhouding), die aangeeft hoeveel de motorvoertuigen er theoretisch per uur op een wegvak kunnen rijden ten opzichte van het daadwerkelijk aantal motorvoertuigen. Op Rijkswegen wordt vaak als norm 0.8 gehanteerd, daarboven treedt filevorming op. Bij een waarde van 1 is het wegvak volledig geblokkeerd.

Voor het eenvoudig identificeren van mogelijke toekomstige knelpunten in het netwerk worden kleurcoderingen ingezet op kaartbeelden, gebaseerd op deze IC – verhouding. Dat zijn dan de aandachtspunten.

Kruispuntbelastingen

Op provinciale en met name op stedelijke wegen zijn de kruispuntbelastingen belangrijker dan de IC – verhoudingen op wegvakniveau. In het BBMA model hanteren we daar een VC – ratio voor, een maat voor de “belasting” van het kruispunt, waarbij geldt dat een waarde onder de 0.8 nog goed is. Naarmate deze waarde richting de 1 gaat, wordt het kruispunt steeds zwaarder belast. Voor kruispunten wordt ook nog de berekende vertraging in seconden gemeten, enerzijds als gemiddelde over alle rijrichtingen of alleen de maximale vertraging.