Zo creëer je draagvlak voor verduurzaming op bedrijventerreinen


Overheid en ondernemers hebben verschillende aanpakken en motivaties om bedrijventerreinen te verduurzamen. Dit maakt de verduurzaming ingewikkeld. Hoe pak je dit aan? Maak de stappen om te verduurzamen heel concreet. Betrek ondernemers en maak ze bijvoorbeeld ambassadeur van het project. En zorg dat ondernemers samenwerken.

Begin met kleine en concrete duurzame initiatieven

Overheden bedenken vaak grote plannen en willen bedrijventerreinen centraal verduurzamen. Toch kan het slimmer zijn om met kleine projecten te beginnen. Ondernemers zien dan snel resultaat en zijn eerder enthousiast. Zij willen vaak meteen aan de slag.

Roeland Tameling, parkmanager bij ILW Parkmanagement Lage Weide in Utrecht, noemt dit de ‘acupunctuur-strategie’: “Start met kleine projecten die bijdragen aan de grotere doelen.”

Een voorbeeld is het plan voor de Groene Grondstoffencorridor op Lage Weide. Dit plan loopt tien jaar, maar er zijn nu al kleine stappen gezet. Stap 1 is kijken welke reststromen ondernemers hebben (grondstoffen of restproducten die nu nog worden weggegooid). Stap 2 is collectieve ophaalrondes organiseren om specifieke reststromen op te halen bij de bedrijven.

Dit maakt de weg naar een duurzaam bedrijventerrein duidelijker en haalbaarder.

Andere voorbeelden zijn:

  • Watergebruik verbeteren.
  • Groene stroken aanleggen.
  • Wandelpaden maken voor werknemers.

Vaak kunnen ondernemers dit zelf doen, zonder hulp van de gemeente.

Ondernemers aan zet om te verduurzamen

Ondernemers moeten het nut van verduurzaming voelen. Voor hen zijn praktische voordelen, zoals minder wateroverlast en meer werkgeluk voor werknemers, belangrijker dan abstracte thema’s zoals biodiversiteit (De verscheidenheid aan leven in een bepaald gebied). Gemeenten moeten hierop inspelen.

Geef ondernemers verantwoordelijkheid voor kleine projecten waar zij zelf voordeel uit halen. Dit motiveert hen om ambassadeurs te worden van bredere duurzaamheidsdoelen.

Een goed voorbeeld is het ondernemersfonds. Maak dit fonds gemeente-breed en zorg voor stabiele financiering. Dit helpt ondernemers om makkelijker mee te doen, zonder voor elk project apart geld te zoeken. Op bedrijventerrein Lage Weide in Utrecht wordt bijvoorbeeld via een Green Deal in verduurzaming geïnvesteerd.

Zorg voor samenwerking op het terrein

Samenwerking op bedrijventerreinen is belangrijk om ondernemers mee te krijgen. Dit kan op verschillende manieren. Een voorbeeld is een industrievereniging met bijbehorend parkmanagement, zoals op Lage Weide. Het kan ook meer vanuit de ondernemers zelf komen, door draagvlak te organiseren rond een specifiek thema, zoals energietransitie.

Voorbeelden van samenwerking:

  • Holten: In Holten heeft de gemeente een projectleider aangesteld om koplopers op een bedrijventerrein bij elkaar te brengen. Dit zorgde voor een vliegwieleffect. De gemeente en provincie Overijssel hielpen met de financiering van dit proces. Binnen twee weken deelden de vijftien grootste verbruikers hun data over energieverbruik, dat was goed voor negentig procent van het bedrijventerrein.
  • Rijssen: Op een bedrijventerrein in Rijssen werd dezelfde aanpak gebruikt. Hier doen tien tot vijftien bedrijven per ‘lus’ mee in een projectgroep om zaken rond energietransitie te regelen. Een doelgroepenvervoerder heeft bijvoorbeeld samen met andere ondernemers een snellader aangeschaft. In de projectgroepen worden lessen opgedaan, en kunnen projecten opschalen.
  • Hengelo: Op het bedrijventerrein Twentekanaal in Hengelo zijn ondernemers ook in zeven van projectgroepen georganiseerd. Het organiserend vermogen werd in 2020 door publiek-private samenwerking versterkt, mede door een betrokken college. Een wildgroei aan initiatieven werd georganiseerd in vakgroepen, en grootverbruikers hebben hun overleg omgevormd tot een strategische boardgroep. Er is ook 1,5 fte vrijgemaakt voor het aanjagen van specifiek de verduurzaming.

De vorm van samenwerking hangt af van het terrein en de ondernemers. Dat is altijd maatwerk. Of het een vereniging, een Bedrijveninvesteringszone (BIZ), in een Green Deal of rondom een thema is - de vorm moet aansluiten bij het karakter van een bedrijventerrein en de wensen van de ondernemers. Het is echter wel een voorwaarde om projecten op te zetten voor de verduurzaming van een bedrijventerrein.

Lees meer over organiserend vermogen en draagvlak voor verduurzaming op bedrijventerreinen

De inhoud van deze tekst is gebaseerd op een module van de Leergang Grote Oogst, onderdeel van de Aanpak Grote Oogst van de Provincie Noord-Brabant. Met bijdragen van Roeland Tameling, parkmanager bij ILW Parkmanagement Lage Weide en Ruben Schutte, partner bij Transitiemakers.


Contact

Heeft u vragen? Neem dan per e-mail contact met ons op.