Uit liefde voor het boerenleven: Over de bevlogenheid van jonge, nieuwe boeren

Het is een vrolijke bedoening in huize Robben-van Boekel. Maarten (35) komt net van het land. Ilse (32) pleegt nog een telefoontje. Ze is hoogzwanger: over een paar weken arriveert de eerste zoon van de familie. Jongste dochter Fleur ligt al op bed, de kleine Lieve dartelt nog vrolijk rond. Hond Lola completeert het geheel. “Laten we even het land opgaan”, stelt Maarten voor. En als vanzelf trekt iedereen de laarzen aan. Naar buiten! Niks fijner dan dat.

Regulier en biologisch

Rovabo zo luidt de naam van het bedrijf dat het stel in 2020 samen begon, een samenvoeging van beider achternamen. Een regulier akkerbouwbedrijf met vollegrond gewassen als ui, aardappel, wortel, rode kool en bieten. In 2024 is BioPartners opgericht voor biologische bedrijfsvoering. Rovabo Teelten werd de bv voor de gangbare bedrijfsvoering. BioPartners richt zich met name op zaadvermeerdering. Afgelopen jaar kwamen daar producten voor de versmarkt bij. Ze gingen onder meer kapucijners en paarse, gele en groene bonen telen voor onder meer een biologische winkelketen. Resultaat? Een substantiële omzetstijging in 2023 ten opzichte van 2022.

“Er liggen echt kansen”, zo stelt Maarten. “Het is belangrijk om zorgvuldig te onderzoeken wat mogelijk is en wat goed past binnen je omgeving. Een soms lang en intensief proces, waar VABIMPULS bij kan helpen. Zij hebben veel specifieke kennis in huis.” Ilse vroeg in 2018 een voucher aan bij VABIMPULS, toen samen met haar ouders en zus. “We hadden een varkenshouderij met daarbij akkerbouw en wilden weten wat er qua herbestemming of overname mogelijk was. Uiteindelijk kwamen we op een recreatieve invulling met huisjes en daarbij een zorgfunctie. Met steun van VABIMPULS is dat plan ook helemaal uitgewerkt. Het zou veel te weeg brengen en vroeg om grote investeringen. Daar was ik toen nog niet klaar voor. Het plan is geparkeerd, maar zit nog altijd in ons hoofd. We willen het in de toekomst wellicht oppakken.”

Verkering op de tractor

Het verhaal van Maarten en Ilse is bijzonder. Ze zijn allebei geboren en getogen in Haps en kregen op respectievelijk negentien- en zestienjarige leeftijd verkering. “Ons eerste afspraakje was op de tractor”, lacht Ilse. “Het was midden in het seizoen, de maïs moest geoogst worden.” Na een relatie van vijf jaar was het stel acht jaar uit elkaar. In 2020 kwamen ze weer samen en toen ging het snel. Maarten: “Ik hielp Ton, mijn schoonvader, vaak op zijn land. Hij stelde mij en Ilse toen een paar hectare grond beschikbaar om zelf iets op te gaan verbouwen.” Dat beviel erg goed: het bleek het begin van Rovabo.
Inmiddels wonen Maarten en Ilse met hun gezin in de boerderij waar Ilse opgroeide, in het buitengebied van Haps. Ze bewerken er 130 hectare gangbare tuinbouw en twintig hectare biologische teelt. De gronden worden grotendeels gehuurd.

Maarten werkte aanvankelijk nog in loondienst bij Laarakker Groenteverwerking. “Ik had als teamleider teelt duizend tot twaalfhonderd hectaren onder me, goed voor ruim veertigduizend ton product, grotendeels bestemd voor de conservenindustrie. “Een zware maar fantastische baan. Ik vond het ontzettend moeilijk om te stoppen.” Toch volgde hij zijn hart. “Ik ben echt bij boeren opgegroeid. Mijn grootouders van beide kanten hadden een boerenbedrijf en mijn vader was loonwerker. Ik ging altijd met hem mee. Ik kan me herinneren dat ik als klein manneke een keer ontroostbaar was op mijn verjaardag. Vast omdat zijn vader moet werken en er niet is, zo dacht de familie. Helemaal niet! Ik huilde omdat ik die dag niet met hem mee mocht, ik moest thuis blijven voor het bezoek en de cadeautjes.” En nog een anekdote: “Laatst was hier een akkerbouwer uit Zeeland met zijn vader op bezoek. Die oude man bracht een hand met grond naar zijn neus en rook eraan. ‘Goeie grond’, zei hij toen. Dat vond ik fantastisch, ik doe dat zelf ook altijd. Als grond een beetje zoet ruikt, is deze vitaal.”

Schakelen en regelen

Maarten neemt zijn jarenlange ervaring én zijn grote netwerk mee in zijn eigen bedrijf. Hij werkt bijna dag en nacht. “Bij goed weer sta ik gerust om half vier op.” Vlak na de kletsnatte periode afgelopen voorjaar moest hij alle zeilen bij zetten. “Een tractor draaide ruim vierhonderd uur in drie weken. Ik heb er zelfs nog eentje bij gehuurd. Dan ben ik constant aan het schakelen en mensen aan het regelen. Alles om die wielen maar te laten draaien.” De eerste fulltime medewerkster van BioPartners is net gestart en er werken ook twee vaste arbeidsmigranten binnen het bedrijf. “Ik vind het fantastisch om buiten te telen. Wat nodig is voor succes? Je cijfers perfect op orde hebben. Ik vertel ons resultaat aan de boekhouder, niet andersom! Iedere euro die beschikbaar is, zet ik in, het liefst twee keer.”

Ilse werkte met veel plezier in de zorg, tot ook zij in 2023 besloot om helemaal voor het bedrijf te gaan. “Boer ben je nu eenmaal niet tussen negen en vijf. Ik wilde er helemaal in mee doen, zodat je elkaar echt begrijpt wanneer er moeilijkheden zijn, of je bekaf thuiskomt.” En dan eensgezind: “We doen het nu echt samen. We spreken dezelfde taal, dat is onze kracht.” Natuurlijk is er een taakverdeling. Maarten is de teeltspecialist, Ilse ontfermt zich over de boekhouding. “Dat doet ze hartstikke goed”, meldt Maarten trots, terwijl hij op zijn telefoon een indrukwekkende hoeveelheid Excelmappen laat zien. Ilse: “Onze neuzen staan dezelfde kant op en dat geeft rust.”

Wijze raad ligt om de hoek

Maarten en Ilse hebben genoeg tips voor jonge, beginnende boeren. “Natuurlijk is doorzettingsvermogen essentieel”, zo stelt Ilse, “ook wanneer er tien hectare onder water staat.” Maarten vult bevlogen aan. “Iets niet durven is een grote valkuil. Duikel daar niet in. En wordt vooral niet bang van alles wat je via de media hoort. Kijk of wat je wilt ook echt kan en ga daarna gewoon je eigen ding doen.” Hun beider vaders zijn de belangrijkste sparringpartners van de jonge boeren. “Maar ga vooral ook koffie drinken met jonge collega’s uit de buurt”, benadrukt Maarten. “Voor een hoog tarief zijn duizend-en-één adviseurs beschikbaar, maar wijze raad is vaak gewoon om de hoek verkrijgbaar.”

Er is van alles gaande op en rond het bedrijf van Maarten en Ilse. Het geraamte van een nieuwe loods staat er al: 920 vierkante meter. Ook is het stel druk met de overname van VOF De Steenakker, het familiebedrijf van het gezin Van Boekel. Maarten: “Daar komt veel bij kijken. Er zijn verschillende bv’s, verdeelsleutels, rechten en regels. Ingewikkelde materie. Wij hopen dat VABIMPULS ons hierbij kan helpen.”

Maar eerst gaat alle aandacht uit naar de aanstaande gezinsuitbreiding. Maarten: “Ik heb er iemand bij geregeld en hoop van honderd uur naar zestig uur werken per week te gaan. Naar een soort halve baan dus”, lacht hij. Ilse kijkt er licht twijfelend bij. “Hij is bijna altijd buiten bezig. Daar stel ik me op in, want het hoort erbij. Het werk gaat altijd voor.” Maarten: “Nee, de kindjes gaan voor. Produceren en een warm gezinsleven gaan uiteindelijk prima samen!”