'We hebben behoefte aan overzicht en een klankbord. Dat biedt VABIMPULS'

“Gek, ik kende VABIMPULS eigenlijk niet”, lacht Frank (58) al koffiedrinkend in de grote woonkeuken. Samen met zijn vrouw Marja (56) woont hij fijn aan De Gijzel in het buitengebied van Helvoirt. “Gelukkig kreeg ik een tip en ben ik wat gaan lezen. Dat VABIMPULS ging me wel aanstaan.”

Overzicht krijgen

Frank heeft een kalverhouderij met rosékalveren, maar hij is geen fulltime boer. Hij werkt als auditor voor een certificerend bedrijf in dierenvoeding. Toch praat hij bevlogen over zijn boerenbedrijf, dat al honderd jaar familiebezit is. “Ik zag hier onze toekomst. Mijn jongste zoon heeft misschien interesse om het bedrijf over te nemen. In 2005 hebben we dit woonhuis gebouwd. In 2006 is de stal vernieuwd, daarin is nu ruimte voor 150 kalveren.” De steeds veeleisender regelgeving, de ligging vlak bij de Loonse- en Drunense Duinen en andere complicerende factoren echter, hebben Frank en Marja de laatste jaren aan het denken gezet. “We willen overzicht krijgen en een goed beeld van de mogelijkheden die er zijn”, zo stelt Frank. “Daar hebben we hulp bij nodig van een vast aanspreekpunt dat de wegen kent.”

Onafhankelijke rol

Dit aanspreekpunt werd Paul Schellekens. “Vanuit mijn rol als VABIMPULS-deskundige begin ik altijd met een inventarisatie”, vertelt Paul. “Natuurlijk allereerst met de betrokken familie en daarna met de betreffende gemeente. Ik praat altijd vanuit mijn onafhankelijke rol, zowel met de grondeigenaren als met de betrokken ambtenaren. Zo krijg ik een eerste beeld. Familie Teurlinx heeft veel vragen. Wat willen we echt? Wat kan er zeker niet? Welke ideeën ontstaan er gaandeweg? Loont investeren nog wel? Durven we een nieuw avontuur aan te gaan? Er is veel om met elkaar over na te denken.” Frank: “Daarbij spreekt Paul de taal van de overheden, ik niet.”

Helvoirt maakt deel uit van gemeente Vught, waar al VABIMPULS-beleid op papier staat. Paul: “Dit praat makkelijker. Het hele gemeentelijke en provinciale beleid op het gebied van ruimtelijke ordening is soms ondoorgrondelijk en aan veranderingen onderhevig. Ook ambtenaren met meer of minder kennis van zaken komen en gaan. Iedereen is druk, iedereen heeft een eigen taak. Ik zoek proactief contact en zorg ervoor dat aanvragen van VABIMPULS niet onder op de stapel belanden.”

Frank en Marja hebben al grote stappen gemaakt. “De lastige jaren van acceptatie, waarin we met alle op stapel staande veranderingen moesten leren omgaan, liggen achter ons”, aldus Marja. “We zijn nu klaar om verder te kijken en zien daarbij meerdere scenario’s. We hebben op onze leeftijd en in deze politiek instabiele tijden vooral veel behoefte aan zekerheid en duidelijkheid.”

In gesprek blijven

Precies daarbij wil en kan Paul ze helpen. “Frank en Marja hebben de verschillende mogelijkheden helder voor ogen, maar door het wispelturige en ondoorzichtige beleid kunnen trajecten van herbestemming, bedrijfsbeëindiging of anderszins tergend lang duren. Dit probeer ik te voorkomen. Natuurlijk krijg je altijd met tegenwind vanuit overheden te maken. Ik waai niet mee. Door goed op de hoogte te zijn van alle regelgeving, mijn grote netwerk en mijn jarenlange ervaring met uiteenlopende casussen kan ik trajecten in goede banen leiden. Natuurlijk ontstaat er weleens wat aversie, maar je moet altijd in gesprek blijven. Mijn opleiding tot mediator komt daarbij regelmatig goed van pas.” Paul erkent dat het een ingewikkelde wereld is, zelfs voor hem. “De overheid lijkt alles te richten op ‘minder bedrijven’ en ‘minder vee’. Ogenschijnlijk ten koste van alles. De menselijk maat is soms zoek. Ik heb tegenover veel wanhopige boeren gezeten. Dat kan niet de bedoeling zijn.”

Empathie

“Ik denk niet vanuit de provincie”, benadrukt Paul. “Ik denk en handel vanuit de wens van de betrokken boer, maar ben niet emotioneel betrokken. Ik blijf kritisch en kijk nuchter naar wat kan binnen het beleid dat er ligt, het bestemmingsplan en andere kaders. Natuurlijk ga ik niet mee in een plan voor een nieuwe stal waarin tweeduizend varkens passen. Empathie is erg belangrijk. Een boer wil gehoord worden en serieus genomen worden. Dat is altijd het uitgangspunt.”

Het kalverenbedrijf van Frank en Marja draait nu nog volop. De mestveekalveren zijn net weer vertrokken. Frank: “Meestal zijn ze zo’n vijf maanden hier. Ze komen met drie maanden en gaan met acht maanden weer weg. Ik kies, vanwege mijn baan als auditor, bewust voor rosékalveren. Die brengen net wat minder werk met zich mee.” Marja: “Ik ben heel betrokken, maar voel mezelf geen boerin. Ik geef lessen ‘fysiofit’ en werk bij thuiszorgorganisatie Home Instead.”

Frank stelt dat de mogelijkheden tot natuurlijke afvloeiing van boeren veel beter in kaart moet worden gebracht. “Dit gebeurt nu ondoordacht en veel te generiek. Te veel regels rondom bijvoorbeeld de reductie van mest en uitstoot worden er in één keer doorgeduwd. Alles is gedwongen en wordt ogenschijnlijk onnadenkend opgelegd. Laat boeren gewoon tot hun 65^ste doorwerken en daarna stoppen. Dat voelt veel beter en is wat boeren willen. Beleid maken begint bij weten wat er speelt.”

Een klankbord gevonden

Op dit moment zijn veel zaken nog niet duidelijk voor familie Teurlinx. De hoofdvraag – Moeten we naar een woonbestemming of houden we de bedrijfsbestemming? – is nog niet beantwoord. “Maar”, benadrukt Frank, “we zochten een klankbord met kennis van zaken en dat hebben we in de persoon van Paul in VABIMPULS gevonden. De lijnen zijn kort. Samen zetten we stappen en dat geeft een goed gevoel.”