Nader onderzoek luchtkwaliteit Gilze gestart

Doel van het afgeronde onderzoek was om inzicht te krijgen in de luchtkwaliteit in Gilze, ten zuiden van de Rijksweg A58 en vliegbasis Gilze-Rijen.

Effecten A58 en vliegbasis

De gemeente Gilze-Rijen deed het meetverzoek bij de provincie. Ondanks het feit dat de resultaten van de meting in Gilze pas in april 2024 zijn verschenen, was eerder al duidelijk dat er invloeden vanuit noordelijke richting bij deze meting onvoldoende gemeten zijn en nader onderzoek nodig is. In Nederland komt de wind namelijk vaker uit zuidwestelijke richting. De eventuele effecten van de Rijksweg A58 en vliegbasis zijn daarom onvoldoende in beeld gebracht gedurende de meetperiode in Gilze. De wind waaide namelijk amper vanuit het noorden tijdens de meetperiode. De gemeente heeft daarom een aanvullend meetverzoek ingediend bij de provincie voor Hulten: een kleine dorpskern ten noorden van Gilze, de Rijksweg A58 en de vliegbasis.

Schone Lucht Akkoord

Hagar Roijackers, gedeputeerde Natuur, Milieu en Brabants Programma Landelijk Gebied: "We willen dat Brabant een fijne, veilige en gezonde provincie is. Daarom is het belangrijk om objectief te kunnen meten en goed te kijken waar eventuele knelpunten zitten en wat daarvan de oorzaken zijn. Dan komen ook mogelijke oplossingen in beeld. We zijn als provincie ook aangesloten bij het Schone Lucht Akkoord. Het doel van het Schone Lucht Akkoord is om gezamenlijk de luchtkwaliteit in Nederland permanent te verbeteren. Als deelnemende partijen nemen we maatregelen om de luchtverontreiniging van binnenlandse bronnen te beperken."

Stikstofdioxide in de leefomgeving

De eerste meetresultaten Om de invloed van de omgeving op de luchtkwaliteit te bepalen, zijn windroosanalyses uitgevoerd. Uit de windroosanalyse van Gilze blijkt dat de totale bijdrage stikstofdioxide vanuit de Rijksweg A58 en de vliegbasis een kleine bijdrage levert aan de aanwezige concentratie van stikstofdioxide in de leefomgeving. Of de vliegbasis Gilze-Rijen bijdraagt aan de stikstofdioxideconcentratie in de woonkern Gilze is op basis van de windroosanalyse niet te bepalen. Als er een bijdrage vanuit de vliegbasis zou zijn, dan is deze verwerkt in de bijdrage van de bronnen uit noordelijke richting, waaronder de Rijksweg A58.

Ook vanuit bedrijventerrein Broekhoven blijken de stikstofdioxide-uitstotende bronnen nauwelijks bij te dragen aan de aanwezigheid van stikstofdioxide in de leefomgeving. 
Gedurende de meetperiode is gebleken dat de concentratie fijnstof vanuit de Rijksweg A58, het vliegveld en het industriegebied nauwelijks bijdragen aan de heersende achtergrondconcentratie. Dit betekent dat de rijksweg en industrie niet direct als verantwoordelijke bronnen zijn aan te wijzen en niet de belangrijkste factoren zijn voor de vastgestelde gemiddelde fijnstof concentratie in de woonkern van Gilze.

Benzeen

In Gilze is er voor benzeen geen duidelijke bijdrage vanuit de omgeving gemeten. De gemeten waarden voor fijnstof (PM2,5 en PM10), stikstofdioxide (NO2) en benzeen in Gilze voldoen volgens de eerste metingen aan de geldende EU-grenswaarden zoals opgenomen in de Wet milieubeheer. Met uitzondering van fijnstof (PM10) zijn de gemeten waarden in Gilze wel hoger dan de strengere WHO-advieswaarden. Voor benzeen bestaat geen WHO-advieswaarde. De advieswaarden hebben echter geen wettelijke status.

Meetstations Brabant

Om uitvoering te geven aan de 2 moties ‘Gezonde Lucht’ en 'Meer Meetpunten’ van Provinciale Staten hebben Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Brabant in 2021 naast vaste meetstations (Moerdijk, Klundert, Zevenbergen en Ossendrecht), ook 2 semi-mobiele luchtmeetstations aangeschaft. Deze stations meten gedurende 5 jaar op verschillende plekken in Brabant de luchtkwaliteit. Dit op verzoek van gemeenten, burgers of burgerinitiatieven.

Meer inzicht

De onderzoeksresultaten in Gilze zijn vergeleken met de meetresultaten van de vaste meetstations in Noord-Brabant van het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit (LML). Over het algemeen kan gesteld worden dat de luchtkwaliteit in de leefomgeving van Gilze, rondom de onderzoekslocatie, niet veel beter of slechter is dan de luchtkwaliteit in vergelijkbare omgevingen in Brabant. Maar nader onderzoek is dus nodig.

Wethouder Corné Machielsen: ‘We vinden inzicht in de luchtkwaliteit belangrijk. De metingen bij Gilze geven een eerste inzicht. We hebben behoefte aan meer inzicht in de invloed van de A58 en de vliegbasis op onze luchtkwaliteit. Daarom is het goed dat er nu bij Hulten wordt gemeten.’

Als het concentratieverloop van de metingen sterk afwijkt van het concentratieverloop van de diverse meetstations kan dit wijzen op een aanwezigheid van lokale bronnen die sterk van invloed zijn op de luchtkwaliteit. Zie ook de website van Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit (LML).