Zundert


Het buitengebied van gemeente Zundert heeft te maken met vergrijzing, agrarische leegstand en klimaatverandering. Deze veranderingen zorgen voor lastige uitdagingen maar bieden ook nieuwe kansen, en vormden voor de dorpsraden aanleiding om hierover contact op te nemen met de gemeente.

Dit leidde tot de ondertekening van een intentieverklaring voor het starten van een pilot door de dorpsraden, gemeente, waterschap en de provincie. Later sloten nog meer partijen aan.

Een nieuwe manier van samenwerken

Met de pilot ‘Vitaal Buitengebied’ is ervoor gezorgd dat het buitengebied aantrekkelijk blijft en is de verbinding gezocht en gevonden. Daaraan is door betrokkenen hard gewerkt in de pilotfase en dat heeft zijn vruchten afgeworpen. Het leverde maar liefst 250 initiatieven, zeven gebiedsvisies en een nieuwe manier van samenwerken op! Eén nieuwe manier van samenwerken die, nu de pilotfase is afgrond, verder gaat en bekrachtigd is met het ondertekenen van het ondertekenen van het convenant ‘Zundert Floreert’.

Intensieve teelt en verdroging

Naast veel vrijkomende agrarische bebouwing met als risico leegstand en ondermijning, is kenmerkend voor Zundert de intensieve teelten (boomteeltsector en zachtfruit/aardbeienteelt). Daarnaast zijn er in de omgeving van Zundert majeure opgaven voor water en natuur. De Aa of Weerijs is de belangrijkste beek die het gebied doorsnijdt. De afgelopen jaren zijn er zowel enorme watertekorten als wateroverlast geweest. Door de ligging op de hoge zandgronden en het intensieve landgebruik is verdroging een groot probleem.

Inwoners en ondernemers nemen het voortouw

Om het wonen, ondernemen en recreëren aantrekkelijk te houden hebben de inwoners en ondernemers van de gemeente, zelf bepaalt in welke gebieden in de gemeente ze aan de slag wilden en het voortouw genomen met steun van de overheden. Dit heeft geleid tot zeven gebieden waarbinnen tijdens de pilot wensen en ideeën gedeeld en er een visie per gebied is opgesteld. Deze visies zijn (of worden nog) opgenomen in de concept-omgevingsvisie van de gemeente en vormen de basis en richting voor de ontwikkeling van initiatieven in deze gebieden.

Ieder gebied is uniek; ‘Zundert Floreert’ is gemeenschappelijk

Ieder gebied heeft eigen vraagstukken en uitdagingen en is daardoor uniek en vraagt om een eigen aanpak. In sommige gebieden waren bijvoorbeeld al concrete initiatieven bekend of in gang gezet. In de andere gebieden is begonnen met bekijken van knelpunten, ideeën en wensen. 
Binnen alle gebieden en bij alle initiatieven wordt onderzocht of en hoe de meerwaarde van de ‘Zundert Floreert’-werkwijze mogelijk is. Partijen maken voor zichzelf én voor elkaar de volhoudbare condities. Via concrete initiatieven dragen steeds meer partijen bij aan het realiseren van de droom. Je gaat met elkaar in gesprek en kijkt waar je elkaar kan vinden en versterken. Samen maak je het buitengebied gezonder, toekomstbestendiger en robuuster!

Dit heeft geleid tot een unieke visie per gebied:

Doelen van de pilot

  • Een brede samenwerking: inwoners, ondernemers, verenigingen, maatschappelijke partners en anderen in de gemeenschap gaan met elkaar aan de slag. Samen zoeken ze kansen en vertalen die in concrete projecten.
  • Een gezamenlijk toekomstperspectief: in het bepalen van een nieuwe visie is het belangrijk om te zorgen voor verbinding tussen de thema’s economie, water, zorg en klimaatverandering.
  • Een lerende werkmethodiek: kijken naar wat er wel mogelijk is, is het uitgangspunt. Eén overheid met korte lijntjes en vroegtijdige afstemming. Niet alles gaat direct goed, maar we leren.

Samenwerkingspartners

Waar staat Zundert nu?

Het harde werken in de pilot Vitaal Buitengebied door partners en overheden om fijn wonen, ondernemen en recreëren in het buitengebied van gemeente Zundert te realiseren, heeft geresulteerd in een nieuwe manier van werken, genaamd ‘Zundert Floreert’. Dit is bekrachtigd met het ondertekenen van een convenant.
Er is een stevige basis om samen te blijven werken, ook als de opgaven en omstandigheden veranderen. Vanuit het gebied is een voorstel ingediend voor middelen vanuit het Transitiefonds landelijk gebied en natuur. Het doel is om met deze middelen daadwerkelijk op korte termijn stappen te kunnen zetten richting een klimaatrobuust beekdallandschap, met ruimte voor ondernemers.

Geleerde lessen

De afgelopen periode is een boek en een digitaal magazine over Zundert Floreert gepubliceerd. Het boek Zundert Floreert, de Kwekerij geeft antwoord op de vraag 'Wat lukt samen wel, dat alleen niet lukt?' en is gratis te downloaden via cirql.eu.

In de afgelopen 4 jaar hebben we veel kennis opgedaan. Omdat we geen sectorale doelen nastreefden, hebben we de processen daadwerkelijk integraal kunnen begeleiden. De geleerde lessen zijn later te vinden in kenniskaartenbak van Zundert. Gemeente Zundert won hiermee de Aandeslag-Troffee 2022

De geleerde lessen, tips, ervaringen van de partners voor een succesvolle gebiedsgerichte aanpak zijn opgenomen in een magazine dat inspireert, een inkijk geeft in de werkwijze en vooral anderen vooruit kan helpen.

Gratis e-book

Ook is er een e-book verschenen over Gebiedsgericht waardesturen. Wat lukt samen wel, dat alleen niet lukt? Het gaat over een brede samenwerking in de geest van de omgevingswet tussen inwoners, ondernemers, overheden en experts, met als doel samen het gebied mooier, beter en vitaler maken. Het boek is gratis te downloaden via: cirql.eu

Bekijk actuele zaken op zundertfloreert.nl

Heeft u vragen?

Maak dan gebruik van het vragenformulier of bel met het algemene telefoonnummer van de provincie.