Omgevingsrecht

De lokale overheden spelen daarbij een belangrijke rol door een adequate uitvoering van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH-taken). Als deze VTH-taken niet goed worden uitgevoerd, kan dat grote invloed hebben op de veiligheid en gezondheid van de leefomgeving.
De provincie houdt toezicht op de naleving van de zogeheten wettelijke procescriteria (beleidscyclus VTH) door gemeenten en waterschappen. En wel daar waar er sprake is van risico’s voor veiligheid en volksgezondheid of kans op onherstelbare schade. Andere thema’s waar de provincie toezicht op houdt zijn erfgoed, ruimtelijke ontwikkeling en de uitvoering van een aantal waterbeheertaken door de waterschappen.

Diagnose: verzamelen en beoordelen van informatie over de taakuitvoering

Gemeenten en waterschappen moeten volgens de Omgevingswet altijd een actuele uitvoeringsstrategie (beleidsplan) VTH met een geldige looptijd hebben en jaarlijks een uitvoeringsprogramma VTH en een evaluatieverslag VTH vaststellen. De provincie controleert jaarlijks systematisch of deze documenten tijdig bestuurlijk worden vastgesteld en of de inhoud voldoet aan de wettelijke eisen. Ook andere onderwerpen zoals erfgoed en ruimtelijke ontwikkeling kunnen onderdeel uitmaken van het systematisch toezicht. Verder doet de provincie regelmatig themaonderzoeken naar belangrijke risicothema’s zoals emissies bij veehouderijen, externe veiligheidsmaatregelen langs het spoor en brandveiligheid bij zorginstellingen. De provincie kijkt ook met steekproeven of een gemeente of waterschap in de praktijk op een goede manier uitvoering geeft aan de wettelijke taken. Verder zorgt de provincie voor een goede behandeling van klachten en meldingen van burgers over de taakuitvoering van gemeenten en waterschappen op het gebied van omgevingsrecht. De provincie zet daarvoor onder meer mediationvaardigheden in.

Interactie: contact tussen toezichthouder en toezichtontvanger

De provincie doet meer dan controleren alléén. Er is periodiek overleg met gemeenten en waterschappen over actuele lopende zaken en toekomstige zaken met mogelijkheden tot verbetering. Ook deelt de provincie goede voorbeelden en organiseert ze regelmatig kennisbijeenkomsten. Door deze aanpak van ‘dialoog’ en ‘lerend toezicht’ stimuleert de provincie kennisdeling en samenwerking tussen de lokale overheden onderling.